گاز LPG نفت تمدن
موقعیت ایران در تولید گاز
ایران پس از روسیه، دومین کشور از لحاظ دارا بودن ذخایر گازی می‌باشد . میزان ذخایر گازی اثبات شده ایران تا سال ۲۰۰۵ ، ۵/۲۷ تریلیون متر مکعب بوده است که معادل ۱۶٪ کل ذخایر جهان می‌باشد. هم‌اکنون ایران بیشتر از ۴۲۴ میلیون متر مکعب گاز در روز برای واحدهای پتروشیمی، نیروگاه‌ها، صنایع داخلی، تزریق به چاه‌های نفت، مصارف خانگی و صادرکردن به کشورهای همسایه و بازارهای بین‌المللی تولید می‌کند.
اما شرکت نفتی «بریتیش پترولیوم» برای نخستین بار در چند دهه اخیر برآورد خود از ذخایر گاز طبیعی در جهان را کاهش داد و ایران را در رتبه نخست کشورهای صاحب ذخایر گازی در جهان قرار داده است. این شرکت در شصت و دومین گزارش سالانه خود با نام «مرور آماری انرژی جهان در سال 2013»، ایران را با 33.6 تریلیون مترمکعب ذخایر گازی در رتبه نخست کشورهای دارنده ذخایر گازی جهان قرار داد. بر اساس این گزارش، ایران با جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی به ویژه در میدان گازی پارس جنوبی، تلاش کرده است تا تولید گاز خود را افزایش دهد .
پارس جنوبی بخشی از میدان‌های گازی بزرگ مشترک میان ایران با قطر است. این میدان گازوسعتی برابر با 9700 کیلومترمربع دارد که 3700 کیلومترمربع از آن در آبهای ایران و 6000 کیلومترمربع آن در آبهای قطر قرار دارد .
بعلاوه شرکت ملی گاز ایران در ماه می اعلام کرد که ظرفیت پالایش گاز طبیعی این کشور به یک میلیارد مترمکعب در روز در 2 سال گذشته افزایش خواهد یافت .
بریتیش پترولیوم برآورد ذخایر گازی روسیه را از 44.6 تریلیون مترمکعب در سال گذشته به 32.9 تریلیون مترمکعب کاهش داد. همچنین ذخایر گازی اثبات شده جهانی تا پایان سال 2012 را 187.3 تریلیون مترمکعب برآورد کرد.
گاز مایع یا LPG (مخفف Liquefied Petroleum Gas) به دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان یا ترکیب آنها گفته می‌شود که در حالت مایع نگه داشته می‌شوند. معمولاً مقادیر کمی از ترکیباتی چون پروبلین و بوتیلن نیز در کاز مایع موجود است. گاز مایع بیشتر برای کاربردهای گرمایشی و به عنوان سوخت وسایل نقلیه استفاده می‌شود. همچنین در ساخت اسپری‌ها و به عنوان گاز خنک‌کننده در وسایل سرمازا همچون یخچال و فریزر نیز استفاده می‌شود .
ال‌پی‌جی در پالایشگاها محصول فرعی تصفیه گازطبیعی و پالایش نفت خام است. ارزش حرارتی گاز مایع ۴۶.۱ مگاژول/کیلوگرم است که بالاتر از بنزین و نفت کوره است و در وزن مساوی انرژی بالاتری تولید می‌کند اما ارزش حرارتی آن در حجم مساوی کمتر است چون گاز است و تراکم کمتری دارد. هر لیتر گاز مایع ۵۰۰ تا ۵۸۰ گرم و هر لیتر بنزین ۷۱۰ تا ۷۷۰ گرم وزن دارد. این گاز در دمای ۲۱ درجه سلیسیوس تحت فشار حداکثر ۸ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع به مایع تبدیل می‌شود. و در زمان تولید فاقد رنگ و بو و حتی مزه است که برای ایمنی بیشتر به آن ترکیبات گوگرد دار به نام مرکاپتان که شامل اتیل مرکاپتان و متیل مرکاپتان) اضافه می‌شود .
ال‌پی‌جی را نباید با LPG (گاز طبیعی مایع‌شده) اشتباه گرفت. ال‌ان‌جی در واقع همان گازطبیعی (عمدتاً متان و اتان) است که برای حمل‌ونقل راحت‌تر به صورت گاز درمی‌اید . CNGنیز گاز طبیعی است که فشرده شده تا حجم کمتری را اشغال کند
در تولید گاز مایع چهار مرحله عمده وجود دارد :
گاز طبیعی عمدتا از متان تشکیل شده است و چنانچه تا منهای ۱۶۱ درجه سانتیگراد در فشار اتمسفر سرد شود به مایع تبدیل می شود و حجم ان به یک ششصدم حجم گاز اولیه کاهش می یابد در نتیجه حمل آن در کشتی های ویژه به مراکز مصرف امکان پذیر می شود برای مایع کردن گاز متان می توان آن را تا ۲/۵ درجه سانتیگراد زیر صفر خنک نمود و تحت زیر صفر خنک نمود و تحت فشار ۴۵ اتمسفر به مایع تبدیل کرد این روش از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است ولی از طرف دیگر حمل ان تحت فشار زیاد احتیاج به مخازن بسیار سنگین با جدار ضخیم دارد که امکان پذیر نیست و از نظر ایمنی توصیه نمی شود در نتیجه در فرایند تولید گاز طبیعی مایع ، فشار آن رابه اندکی بیش از یک اتمسفر کاهش می دهند تا حمل آن آسان باشد .
اولین محموله گاز طبیعی مایع یا به اختصار LNG به صورت تجاری در سال ۱۹۶۴ از الجزایر به بریتانیا حمل شد و از ان هنگام تجارت گاکردن امکانات بندری و ذخیره سازی در بنادر بارگیری و تخلیه و همچنین ساخت کشتی های ویژه حمل ال ان جی احتیاج به سرمایه گذاری هنگفتی دارد در حالی که قیمت فروش گاز طبیعی مایع در حال حاضر در سطح نازلی است لذا فروشنده و خریدار باید قبلاً نسبت به انعقاد یک قرارداد طولانی ۱۵ الی ۲۰ ساله نحوه قیمت گذاری و سایر شرایط توافق لازم را به عمل آورند .
در تولید گاز مایع چهار مرحله عمده وجود دارد :
۱ ) جداسازی ناخالصی ها که عمدتا از کربن دی اکسید و در برخی از موارد ترکیبات گوگردی تشکیل شده است .
۲ ) جداسازی آب که اگر در سیستم وجود داشته باشد به کریستالهای یخ تبدیل شده و موجب انسداد لوله ها می گردد .
۳ ) تمام هیدروکربورهای سنگین جدا شده و تنها متان و اتان باقی می ماند .
۴ ) گاز باقی مانده تا ۱۶۰ درجه سانتگراد سرد شده و به حالت مابع در فشار اتمسفر تبدیل می شود .
گاز طبیعی مایع در مخازن ویژه عایق کاری شده نگهداری و سپس برای حمل به کشور مقصد تحویل کشتی های ویژه سرمازا(CRYOGENIC TANKERS) می گردد. در حین حمل معمولا بخشی از گاز تبخیر شده به مصرف سوخت موتور کشتی می رسد. در بندر مقصد گاز طبیعی مایع تخلیه می گردد تا هنگام نیاز به مصرف برسد قبل از مصرف گاز طبیعی مایع مجدداً به گاز تبدیل می شود. در فرایند تبدیل مجدد به گاز سرمای زیادی آزاد می شود که می توان از این سرما مثلا برای انجماد موادغذایی و یا مصارف دیگر تجاری استفاده کرد .
موارد استفاده LPG
این گاز به دلیل این که به سادگی قابل حمل و نقل است در بسیاری از مکانهایی که استفاده از منابع دیگر سوخت امکان پذیر نیست استفاده می‌گردد .
- خانه‌ها جهت اجاق گازها و وسایل گرمایشی
- کارخانه‌ها جهت سوخت کوره‌ها و مشعل‌ها ( و در بعضی از آنها جهت سوخت دوم )
- آشپزخانه‌های صنعتی و تجاری
- سیستم جرقه زن (IGNITION) توربین‌های گازی در نیروگاههای سیکل ترکیبی
- سوخت دوم برای خودروها
بازارهای بالقوه و بالفعل گاز ایران عبارتند از:
چین، هند، پاکستان، ترکیه، اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس شامل کویت، عمان و امارات متحده عربی که عمدتاً از طریق خط لوله گاز طبیعی ایران را دریافت خواهند کرد.
فروش وصادرات انواع گاز
واحد بازرگانی خارجی (بخش فروش گاز) شرکت نفت تمدن آماده همکاری با تجاری داخلی وخارجی جهت فروش و صادرات وتامین گازمایع می باشد ما می توانیم گازهای ذیل با شرایط مناسب قیمت و تحویل بنادر ایران بیو اسطه در پالایشگاه و انجام دهیم FOB کارخانه و انبار یا تحویل در مرز
